dünden bugüne kırkpınar başpehlivanları

Baş Pehlivanlar

OSMANLI DÖNEMİNDEN CUMHURİYET DÖNEMİNE KADAR BAŞPEHLİVANLAR :: CUMHURİYET DÖNEMİ BAŞPEHLİVANLARI :: GÜREŞÇİ PADİŞAHLAR :: CUMHURİYET DÖNEMİNİN EN ÜNLÜ PEHLİVANLARI
OSMANLI DÖNEMİNDEN CUMHURİYET DÖNEMİNE KADAR BAŞPEHLİVANLAR

II. Mahmut Dönemi
Yozgatlı Kel Hasan
Şehzade Abdülaziz Dönemi
Keçecili Pehlivan (Şeyh Kasım)
Abdülmecit Dönemi
Arnavutoğlu Ali
Kazıkçı Karabekir
Abdülaziz Dönemi
Tırnovalı Hafız Yakup Pehlivan
Kavasoğlu İbrahim
Kara İbo
Makarnacı Hüseyin
1864 - 1890 veya 1861 - 1887 1890 dan sonra (Kırkpınar ve başka yörelerin başpehlivan sıralaması)
Kel Aliço
Yürük Ali
Filibeli Ahmet
Adalı Halil (1890 da Koca Yusuf'la beraber, 1890-1892)
Koca Yusuf (1885-1898 Türkiye'nin en büyük pehlivanı)
Pamukçu Osman
Tekirdağlı Memiş
Matbaacı Deli Murat
Küçük Yusuf
Nasçıkköylü Pehlivan
Sebeblili Hüseyin
Koç Ahmet
Silistireli Sarı Mehmet
Koç Ahmet
Balıkçılı Arap Mustafa
Danacı
Arap Sait
Katrancı Mehmet
Filibeli Ahmet
Çolak Mümin (Güreş hayatında yenilmemiştir.)
Hergeleci İbrahim
Madaralı Ahmet (1901)
Kazandereli Memiş
Suphi Molla
Yenişehirli Rüstem
Ali Ahmet (Alamet)
Kara Ahmet (1890 dünya şampiyonu)
Nurullah
Koca Hasan
1908 Meşrutiyet ve sonrası
Adalı Halil (1909 Kırkpınar Başpehlivanı. 18 yıl Kırkpınar Başpehlivanı olmuş, son Başpehlivanlığı 1919 Kara Emin' e karşı kazanmıştır.)
Nakkaşlı Eyüp
Kara Mustafa
Şumnulu Maksut
Karpuz Ahmet
Silivrili İzzet (Molla İzzet)
Aydınlı İsmail
Kara Emin
Himmet Pehlivan ( Edirne Gerdelli Köyü)
Kızılcıklı Mahmut
Ali Ahmet
Sarı Hafız
Suyolcu Mehmet (Kırkpınar Başhakemi)
Kıyıcı Osman
Kamper
Talip
Neşat
Leblebici Ali
Rüştü


CUMHURİYET DÖNEMİ BAŞPEHLİVANLARI

1924 Benli Abdullah
1925 Geçkinli Yusuf
1926 Edirneli Kara Emin
1927 Manisalı Rıfat
1928 Mandıralı Ahmet
1929 Gostivarlı Mülayim
1930 Bandırmalı Kara Ali Acar
1931 Bandırmalı Kara Ali Acar
1932 Bandırmalı Kara Ali Acar
1933 Bandırmalı Kara Ali Acar
1934 Gostivarlı Mülayim ile Tekirdağlı Hüseyin berabere.
1935 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1936 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1937 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1938 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1939 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1940 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1941 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1942 Tekirdağlı Hüseyin Alkaya
1943 Babaeskili İbrahim Erdi
1944 Hayrabolulu Süleyman Ertaş
1945 Babaeskili İbrahim Erdi
1946 Sındırgılı Şerif Ünal
1947 Düzceli Çolak İsmail Atay ile Hayrabolulu Süleyman Ertaş birlikte diskalifiye edildi.
1948 Babaeskili Mustafa Yenici
1949 Sındırgılı Şerif Ünal
1950 Hayrabolulu Süleyman Ertaş
1951 Adapazarlı İrfan Atan
1952 Balıkesirli Tarzan Mehmet
1953 Adapazarlı irfan Atan
1954 Samsunlu İbrahim Karabacak
1955 Adapazarlı irfan Atan
1956 Samsunlu İbrahim Karabacak
1957 Bandırmalı Kara Hasan Acar
1958 Adapazarlı Adil Atan
1959 Samsunlu İbrahim Karabacak
1960 Samsunlu İbrahim Karabacak
1961 Sındırgılı Mehmet Ali Yağcı
1962 Hakem Kurulu "Başpehlivanlığa layık güreşçi yoktur" kararı verdi.
1963 Adapazarlı Sezai Kanmaz
1964 Sındırgılı Mehmet Ali Yağcı
1965 İzmirli Kara Ali Çelik
1966 Ordulu Mustafa Bük
1967 Ordulu Mustafa Bük
1968 Ordulu Mustafa Bük (Altın Kemer)
1969 Babaeskili Nazmi Uzun
1970 Kara Ali ile Aydın Demirin güreşi 6 saat sürünce Hakem Kurulu başpehlivanlık vermedi.
1971 Denizlili Hasan Şahin
1972 Akhisarlı Arap Mustafa Yıldız
1973 Ordulu Davut Yılmaz
1974 İzmirli Kara Ali Çiçek
1975 Güreşler yarıda kesildi
1976 Karamürselli Aydın Demir
1977 Karamürselli Aydın Demir
1978 Karamürselli Aydın Demir (Altın Kemer)
1979 Bandırmalı Sabri Acar
1980 Muğlalı Mehmet Güçlü
1981 Akhisarlı Arap Mustafa Yıldız
1982 Denizlili Hüseyin Çokal
1983 Denizlili Hüseyin Çokal
1984 Denizlili Hüseyin Çokal (Altın Kemer)
1985 Bandırmalı Sabri Acar
1986 Balıkesirli İbrahim Gümüş
1987 Hataylı Recep Kılıç
1988 Antalyalı Recep Gürbüz
1989 Balıkesirli Saffet Kayalı
1990 Karamürselli Ahmet Taşçı
1991 Karamürselli Ahmet Taşçı
1992 Karamürselli Ahmet Taşçı (Altın Kemer)
1993 Karamürselli Ahmet Taşçı
1994 Antalyalı Cengiz Elbeye
1995 Karamürselli Ahmet Taşçı
1996 Karamürselli Ahmet Taşçı
1997 Karamürselli Ahmet Taşçı
1998 Antalyalı Cengiz Elbeye
1999 Karamürselli Ahmet Taşçı
2000 Karamürselli Ahmet Taşçı
2001 Ankaralı Vedat Ergin
2002 Antalyalı Hasan Tuna (Erzurumlu Savaş Yıldırım dopingli çıkınca 1. Hasan Tunaya verilmiştir.)
2003 Ankaralı Kenan Şimşek
2004 Samsunlu Recep Kara
2005 Samsunlu Şaban Yılmaz
2006 Antalyalı Osman Aynur
2007 Samsunlu Recep Kara


GÜREŞÇİ PADİŞAHLAR

ÇELEBİ SULTAN MEHMED : Osmanlı tahtındaki 5. padişahtır. I. Mehmed yada Güreşçi Mehmed diye de bilinir. Edirne Saray-ı Atik (eski saray) bahçesinde sık sık güreşirdi. Büyük babası Edirne'de Güreşçiler Tekkesi açmıştı.
SULTAN ABDÜLAZİZ : Osmanlı padişahları içinde güreşi en çok seven ve bu sporla ilgilenen padişahtır. Beşiktaş'ta yapılan Akaretler binalarının birçoğunu koruması altına aldığı güreşçilere ayırmıştı. Padişah önünde, özellikle Ihlamur Köşkünde yapılan güreşlerin adı Huzur Güreşi idi. Bazen bu güreş yağlı mermer üzerinde yapılırdı.
SULATAN ABDÜLHAMİT : Sultan Abdülaziz'den sonra padişah olan ve II. Meşrutiyeti kabul eden Abdülhamid döneminde de hernekadar padişahın koruyuculuğu yoksa da yağlı güreşler ve Kırkpınar devam etmiştir.
IV. SULTAN MURAD

ADI GEÇEN İLK İSİMLER

ŞEYH SEYYİD CEMALETTİN (14 yy.): Sultan 1. Murat zamanında Edirne Güreş Tekkesi'nde güreşçi yetiştirirdi.
ER SULTAN 15yy.: Sultan II. Murat ve Fatih dönemlerinde başpehlivandı. Fatih Sultan Mehmet huzurundaki güreşlerde Uzun Hasan'ın yetmiş pehlivanına galip gelmişti.
BAHTİYAR 15-16.yy.: Şehzade II. Bayezıd'ın tahta oturmak için İstanbul'a gelirken yanında getirdiği pehlivan ve okçu. "Risale-i Bahtiyar zade" adlı okçuluk kitabını yazmıştır.
BURSALI ŞUCA 15-16yy: Sultan II. Bayezıd donemi güreşi ve okçularındandır.
DEMİR HASAN 16yy.: Edirne Güreş Tekkesinde yetişti. Yavuz Sultan Selim'in huzurunda yaptığı güreşlerle anılmaktadır.
TURGUT REİS 16 17yy: Trablus'u alan Manisalı ünlü denizcidir. Preveze Deniz Savaşı'na katıldı. Malta savaşında yaşamını yitirdi.
İPÇİ HÜSEYİN 17yy: Kastamonu' da yetişmiş, İstanbul'da güreşe devam etmiştir.
ZÜNNUNOĞLU 18.yy. : İlk yarışı Sultan III. Ahmet zamanı güreşçilerindendir.
SEREN PEHLİVAN SULTAN VE PEHLİVAN HÜSEYİN PAŞA: Sultan III. Selim (1789-1807) dönemi pehlivanları.
KAVASOĞLU İBRAHİM (1827-1908): Plevne ilinin Lofça kasabasının Letniça köyünde doğdu. 1870'den önce Kırkpınarda başpehlivan oldu. şöhretini duyan Sultan Abdülaziz onu saraya aldı. Sarayın başpehlivanlığını Arnavutoğlu Ali Osman Pehlivan'dan aldı.
KAZIKÇI KARA BEKİR (1825?-?): Deliormanlıdır. Üstün kuvvetli olması ve "dış kazık" oyununu iyi yapmasından ötürü 'kazıkçı' adıyla anıldı. Zamanının en büyük pehlivanlarındandır.
ARNAVUTOĞLU ALİ (1825?-?): Kastamonu'nun Cambaz köyündendir. Abdülaziz döneminde saraya alınan yüzyılın büyük pehlivanlarındandır. Hiç yenilgi yüzü görmemiştir.
KARA İBO (1838-?): Plevne'nin Lofça kasabasına bağlı Letniça köyünde doğdu. Sultan Abdülaziz döneminde sarayda şamdancıbaşı olarak görev aldı. Dünyaca tanınan ünlü pehlivanlarımızdandır.
KIZILCIKLI MAHMUT (1880-1931): Silistre' nin Kızılcık köyünde doğdu. Nakkaşlı Eyüp, Kara Emin, Sebeblili Hüseyin, Madaralı Ahmet gibi döneminin pehlivanlarıyla güreşti. Fransa ve Amerika'ya güreşmek için bir kaç kez gitti.
MAKARNACI HALİL HÜSEYİN (1845-1910): Silistre'nin Sulh köyünde doğdu. 1870 yıllarında şöhreti duyulunca saraya alındı. Sarayda Aliço ve Kara İbo ile güreşler yaptı.
HERGELECİ İBRAHİM (1862-1917): Razgrad kasabasının Ezerce köyünde doğdu. At çobanlığı yaparken güreşe başladığından hergeleci olarak anılmıştır. Oyun yeteneği ile tanındı. Kara Ahmed'i yetiştirdi. Onunla Paris'e, Rusya'ya giderek güreşlere katıldı.
ZEYTİNBURNULU ALİ AHMED (1884-1955): Erdeklidir. Zeytinburun Askeri Fabrikasında çalıştığı sırada güreşe başladı. (Çatalca, Hayrabolu, Gemlik panayırlarında başı kazandıktan sonra, 1906 yılında Kırkpınar başpehlivanlığını kazandı.
PLEVNELİ ALİÇO(1844-1913): Plevne'nin Ozikoviça köyünde doğdu. Yağlı güreşlerin en şöhretli ismi, başpehlivanlığı 26 kez kazanan Kel Aliço' dur. Kavasoğlu İbrahim Pehlivan tarafından Kara İbo ile birlikte Abdülaziz döneminde saraya alındı. Sert güreştiği için "gaddar" namıyla anıldı. Huzur güreşlerinde Sultan Abdülaziz'in başpehlivanlarından Makarnacı Hüseyin ve Arnavutoğlu Ali Pehlivanlarla güreşti. Kavasoğlu'ndan sonra Kırkpınar'a katılarak Sarayiçi meydanında efsanevi güreşler yaptı. 1894'e kadar başpehlivanlık unvanını kimseye kaptırmadı.
ŞUMNULU KOCA YUSUF (1859-1898): Bulgaristan'ın Şumnu iline bağlı Karalar köyünde doğdu. Güreşi Kel İsmail Pehlivan ve Pomak Osman Pehlivan'dan öğrendi. Başa soyunduğu yıllarda Aliço Kırkpınar Başpehlivanıydı. "Türk gibi kuvvetli" sözü Fransa'da onun için söylenmiştir. Başa soyunduğu günden beri hiç yenilmediği için "gökte nasıl bir güneş varsa, güreşte de yalnız bir Yusuf vardır" denir. Çağının ünlü pehlivanlarıyla güreştikten sonra Fransa'ya gitti. Birlikte olduğu Türk güreşçiler ve Fransız güreşçilerle güreşti. Fransa'dan ayrıldıktan sonra Amerika'ya giden Yusuf, Amerikalı güreşçilerle yaptığı karşılaşmalardan önemli miktarda para kazandı. Yurda dönmek üzere New York'tan hareket eden Bourgogne vapuruna binen Koca Yusuf, geminin batmasıyla trajik bir şekilde yaşamını yitirdi.
ADALI HALİL (1866-1925): Yağlı güreşin efsanevi ismi Edirne'nin Adaiçi bucağının Kiliseli köyünde doğdu. Koca Yusuf'un, Aliço'nun başpehlivanlığını zorladığı yıllarda başa güreşmeye başladı.Ustası Ali^o'dur. Köyleri yakın olduğundan Aliço'ya yaklaşarak onun ustalığından ve ününden yararlandı. Koca Yusuf, Katrancı, Kurtdereli ile güreşti. 1899 yılında Amerika'ya gitti. Para kazanarak yurda dondu. Hamburg, Berlin, Liege ve Viyana'da güreşlere katıldı. Kırkpınar'da defalarca başpehlivanlık kazandı. Amerikalıların "Sultanın Aslanı" sanını taktığı, yaşamı kahramanlıklarla dolu Adalı Halil, örnek kişiliği takdir edilen ve güreş tarihimizin altın çağının en önemli birkaç isminden biridir. Her yıl Kırkpınar Güreşleri onun mezarını ziyaretle başlar.
KURTDERELİ MEHMET (1872-1939): Bulgaristan'ın Tirnova ili Selvi kazasının Bukurova köyünde doğdu. Ailesi savaş nedeniyle göç ederek Balıkesir'in Kurtdere köyüne yerleşti. Döneminin ünlü pehlivanları Katrancı Mehmet, Koca Yusuf, Adalı Halil ile başa güreşti. Koca Yusuf ve arkadaşlarını Paris'e götüren Doublier tarafından Katrancı Mehmet Pehlivan ile birlikte Kurtdereli de Paris'e götürüldü. Burada Fransız ve Bulgar güreşçilerle güreşti. 1899 Kırkpınar'ında Adalı Halil ve Kara Osman'ı yenerek Kırkpınar başpehlivanı oldu. Tekrar Avrupa'ya giderek Berlin ve Paris' te büyük güreşçilerle karşılaştı. 1931 yılında Ankara'da "Ben her güreşte arkamda Türk Milletinin bulunduğunu ve millet şerefini düşünürdüm" sözleri üzerine ******, kendisine spor tarihimize geçen mektubu yazarak takdirlerini bildirdi ve 1000 lira ile ödüllendirdi.
DÜNYA ŞAMPİYONU KARA AHMET (1871-1902): Rusçuk'un Razgrad ilçesine bağlı Umurköy' de doğdu. 1892 yılında İstanbul'a gelerek Hergeleci İbrahim'e çırak oldu. (Çardak'ta ilk önemli güreşlerini yaptı. Hergeleci İbrahim ile Paris'e ve Rusya'ya güreşmeye gitti. Cesur bir güreşçi olmakla birlikte yağlı güreşte başpehlivanlığı yoktur. Ancak grekoromende bir dünya şampiyonudur. 1890 da Paris'te yapılan dünya şampiyonluğu güreşlerinde önemli rakiplerini geride bırakıp finalde Laurent'i yenerek Cihan Pehlivanı ünvanını kazandı. şampiyonadan sonra da Paris'te güreşerek başarılarını sürdürdü. Berlin, Viyana, Hamburg ve Peşte'de düzenlenen güreşlere katıldı. 1902 yılında kalp krizi geçirerek genç yaşta dünyadan ayrıldı.

CUMHURİYET DÖNEMİNİN EN ÜNLÜ PEHLİVANLARI

BANDIRMALI KARA ALİ ACAR (1900-1981): Bandırma'nın Erikli köyünde doğdu. 1930, 1931, 1932 ve 1933 yıllarında 4 kez Kırkpınar Başpehlivanlığı'nı kazandı. Oğlu Hasan Acar 1957 yılı Kırkpınar Başpehlivanlığı'nı, torunu Sabri Acar da 1979 yılı başpehlivanlığını kazandı.
TEKİRDAĞLI HÜSEYİN ALKAYA (1908-1982): Kırcaali'nin Alkaya köyünde doğdu. Cumhuriyet tarihinin en çok başpehlivanlık kazanan güreşçilerindendir. 1934 yılı güreşlerinde Gostivarlı Mülayim Pehlivanla yenişemedikten sonra, 1935 ile 1942 yılları arasında 8 kere başpehlivanlığı kazandı.
ADAPAZARLI İRFAN ATAN: 1928 yılında Sakarya'da doğdu. 1951, 1953 ve 1955 yılında Kırkpınar başpehlivanlığını kazandı. 1952 Helsinki Olimpiyatlarında ağır sıklette dünya dördüncülüğü, Napoli'de dünya üçüncülüğü kazandı.
ORDULU MUSTAFA BÜK (1933-1982): Ordu'da doğdu. 1966, 1967 ve 1968 yılları Kırkpınar Başpehlivanlığı'nı kazanarak altın kemer aldı.
KARAMURSELLİ AYDIN DEMİR: 1976, 1977 ve 1978 yıllarında 3 kez Kırkpınar Başpehlivanlığı'nı kazanarak altın kemerin sahibi oldu.
DENİZLİLİ HÜSEYİN ÇOKAL: 1950 doğumludur. 1982, 1983 ve 1984 yıllarında Kırkpınar Başpehlivanlığı'nı kazanarak altın kemer aldı.
SAMSUNLU İBRAHİM KARABACAK: 1930 yılında Samsun'da doğdu. 1954, 1956, 1959 ve 1960 yıllarında Kırkpınar Başpehlivanlığını kazandı. 1958 yılında minderde dünya üçüncülüğünü kazandı.
KARAMÜRSELLİ AHMET TAŞÇI: Cumhuriyet donemi Kırkpınar Yağlı Güreşleri'nin en çok başpehlivanlık kazanan ismi. 1990, 1991 ve 1992 yıllarında 3 kez üst üste başpehlivanlığı kazanarak altın kemeri aldı. 1993 güreşlerinde de başpehlivanlığı kazandıktan sonra, 1994 yılı başpehlivanlığını Antalyalı Cengiz Elbeye' ye kaptırdı. 1995, 1996 ve 1997 yıllarında tekrar üst üste 3 yıl başpehlivan oldu. Yağlı güreş tarihinin şöhretli isimleri arasında yerini alan Karamürselli Ahmet Taşçı, 1999 ve 2000 yılı Kırkpınar Başpehlivanlığını da kazanarak toplam dokuz kez başpehlivanlık ünvanının sahibi oldu.[b]

biligler için saol arif